Slaapt jouw kind met de mond open? Let dan goed op!

Het lijkt een klein detail, maar de manier waarop jouw kind slaapt, kan een grote invloed hebben op zijn of haar gezondheid en ontwikkeling. Het slapen met een open mond kan meer invloed hebben dan je in eerste instantie zou denken. Eerder schreef ik al over het belang van de kaakontwikkeling en hieronder leg ik uit waarom neusademhaling tijdens de slaap zo belangrijk is, wat de mogelijke gevolgen kunnen zijn van mondademhaling, en de interessante link met zowel ADHD als de lichaamshouding van je kind.

Het belang van neusademhaling
Neusademhaling is essentieel voor de juiste filtering, verwarming en bevochtiging van de lucht voordat deze de longen bereikt. Dit beschermt tegen ziekteverwekkers en vermindert de irritatie van de luchtwegen. Het speelt ook een cruciale rol in de juiste ontwikkeling van het gezicht en de kaken. Mondademhaling kan daarentegen leiden tot tandheelkundige problemen en een onregelmatige groei van de kaken.

De impact op slaapkwaliteit en ADHD
Een goede nachtrust is fundamenteel voor de fysieke en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Neusademhaling bevordert een diepere en meer herstellende slaap. Kinderen die met open mond slapen, kunnen vaker last hebben van slaapapneu en snurken, wat hun slaappatronen verstoort. Recent onderzoek heeft aangetoond dat kinderen die door hun mond ademen, vaker slaapgerelateerde ademhalingsproblemen en symptomen van ADHD vertonen. Deze kinderen hadden vaker moeite met concentratie op school en gedragsproblemen zoals moeite met wachten op hun beurt.

De relatie tussen mondademhaling en lichaamshouding
Een andere studie heeft onderzocht hoe mondademhaling samenhangt met de lichaamshouding bij kinderen. Kinderen die door hun mond ademen, hadden een lagere inspanningstolerantie en zwakkere ademhalingsspieren vergeleken met neusademende kinderen. Opmerkelijk was dat kinderen met een voorovergebogen hoofdhouding (FHP) compensatiemechanismen lijken te ontwikkelen om hun ademhalingsfunctie te verbeteren, wat suggereert dat mondademhaling ook de fysieke houding en daarmee gerelateerde biomechanische functies kan beïnvloeden.

Negatieve effecten van mondademhaling op tanden en het gebit
Een aspect van mondademhaling dat vaak over het hoofd wordt gezien, zijn de negatieve effecten ervan op de tanden en het gebit van je kind. Mondademhaling kan leiden tot verschillende tandheelkundige problemen. Een van de meest voorkomende problemen is de ontwikkeling van een verkeerde beet, waarbij de tanden niet goed op elkaar aansluiten. Dit komt doordat de constante stroom van lucht over het tandvlees en de tanden droogheid veroorzaakt, wat de mondhygiëne kan verslechteren en het risico op tandbederf en tandvleesontsteking kan vergroten.

Bovendien kan langdurige mondademhaling bijdragen aan een veranderde gezichtsgroei, zoals een langgerekt gezicht of een hoge, smalle gehemelteboog. Deze veranderingen in de structuur van het gezicht kunnen leiden tot verstopte neuspassages, wat de mondademhaling verder verergert, en kunnen zelfs de uitlijning van de tanden beïnvloeden. Orthodontische behandelingen kunnen nodig zijn om deze problemen te corrigeren.

Het belang van ademoefeningen en hertraining van de ademhaling
Naast het observeren en corrigeren van de ademhalingswijze van je kind tijdens de slaap, is het ook belangrijk om actief te werken aan ademoefeningen en het hertrainen van de ademhaling. Het verbeteren van CO2-tolerantie is een cruciaal aspect, omdat dit kan helpen de ademhalingsfrequentie te verlagen en de efficiëntie van de ademhaling te verhogen. Dit heeft niet alleen invloed op de slaapkwaliteit, maar ook op het algemene energieniveau en de gezondheid van je kind. Regelmatige ademoefeningen kunnen de neusademhaling bevorderen en helpen bij het ontwikkelen van een gezonde ademhalingsgewoonte.

Wat kun je als ouder doen?

1. Observeren: Let op hoe je kind slaapt. Ademt het rustig door de neus of ligt het met open mond?
2. Raadplegen van een specialist: Als je merkt dat je kind vaak door de mond ademt, kan het wijs zijn om een arts te raadplegen. Er kunnen medische oorzaken zijn zoals allergieën of vergrote amandelen.
3. Optimaliseren van de slaapomgeving: Zorg voor een rustige, comfortabele slaapkamer die neusademhaling bevordert.
4. Positieve aanmoediging: Leer je kind de voordelen van neusademhaling en moedig het zachtjes aan om ‘s nachts de mond gesloten te houden.
5. Ademoefeningen: Integreer regelmatige ademoefeningen in de routine van je kind. Dit helpt bij het verbeteren van de ademhalingsefficiëntie en CO2-tolerantie.
6. Houding en activiteit: Moedig regelmatige fysieke activiteit aan om de ademhalings- en houdingsspieren te versterken, en let op tekenen van voorovergebogen houding die kunnen wijzen op compensatie voor mondademhaling.

Door deze gewoonten te integreren, help je niet alleen de gezondheid en het welzijn van je kind te bevorderen, maar draag je ook bij aan een betere nachtrust en een gezondere lichamelijke ontwikkeling. En deze stappen gelden natuurlijk ook voor volwassenen.

Referenties:
Kalaskar R, Bhaje P, Kalaskar A, Faye A. Sleep Difficulties and Symptoms of Attention-deficit Hyperactivity Disorder in Children with Mouth Breathing. Int J Clin Pediatr Dent. 2021 Sep-Oct;14(5):604-609. doi: 10.5005/jp-journals-10005-1987. PMID: 34934269; PMCID: PMC8645617.

Okuro, Renata & Morcillo, André & Ribeiro, Maria & Sakano, Eulalia & Conti, Patrícia & Ribeiro, José. (2011). Mouth breathing and forward head posture: Effects on respiratory biomechanics and exercise capacity in children. Jornal brasileiro de pneumologia : publicaça̋o oficial da Sociedade Brasileira de Pneumologia e Tisilogia. 37. 471-9. 10.1590/S1806-37132011000400009.

Lin L, Zhao T, Qin D, Hua F, He H. The impact of mouth breathing on dentofacial development: A concise review. Front Public Health. 2022 Sep 8;10:929165. doi: 10.3389/fpubh.2022.929165. PMID: 36159237; PMCID: PMC9498581.

Trosman I, Trosman SJ. Cognitive and Behavioral Consequences of Sleep Disordered Breathing in Children. Med Sci (Basel). 2017 Dec 1;5(4):30. doi: 10.3390/medsci5040030. PMID: 29194375; PMCID: PMC5753659.