Ik ga stoppen met Instagram

Ken je dat moment waarop je denkt dat je even je telefoon pakt voor ‘slechts 5 minuten’ en voor je het weet, is het een uur later? 😜 Of dat je na het scrollen door je nieuwsfeed ineens last krijgt van je nek? Ja, de zogenaamde “Instagram-nek”, het is écht een ding! Steeds vaker realiseer ik me hoezeer social media onze gezondheid en welzijn beïnvloeden. Niet alleen zorgt het voor een verstoorde ademhaling (we houden onbewust onze adem in of gaan juist sneller ademhalen), een verstoord slaapritme, een lagere concentratie en een verhoogd stressniveau, maar uit onderzoek blijkt ook dat het onze hartslag, ons hormoonsysteem en zelfs onze lichaamshouding beïnvloedt!

Social media gebruiken is gokken met je tijd, je energie en je gezondheid.
Wist je dat er in Las Vegas een casino staat waar ze het gedrag van mensen tijdens het gokken bestuderen? Het doel? Ontdekken hoe ons brein precies werkt en hele principiële overlevingsinstincten gebruiken om ons zo verslaafd mogelijk kunnen maken. Nu vraag je je misschien af wat dit te maken heeft met social media. Nou, de eigenaar van dit casino heeft directe banden met bedrijven achter grote platformen zoals Facebook, LinkedIn, Unibet en Tinder. Geloof het of niet, dezelfde technieken die worden gebruikt om gokkers aan de speelautomaten te houden, worden ook toegepast in de digitale wereld van social media. Van de manier waarop meldingen, likes en berichten worden weergegeven tot de kleuren die worden gebruikt in app-ontwerpen – het is allemaal zorgvuldig ontworpen om onze aandacht vast te houden en ons steeds opnieuw te laten terugkomen.

Zowel gokautomaten als sociale media maken handig gebruik van de zogeheten ‘Scarcity loop’ of wel schaarste-lus. En laat dit gebruik nou leiden tot een ontregeling van onze ademhaling, ons hormoonsysteem, onze houding en vooral ook tot een hele hoop tijdverlies. In deze mail neem ik je even mee door een p[aar onderwerpen om uit te leggen waarom ik het zakelijke risico ga nemen om social media vaarwel te zeggen, terwijl het voor mijn bedrijf erg belangrijk is om zichtbaar te zijn, en waarom ik hoop dat jij mijn voorbeeld (deels) durft te volgen.

De schaarste-lus
Allereerst die zogeheten schaarste-lus: gokautomaten, sportweddenschappen, dating apps, TikTok en Instagram en het najagen van “likes” op sociale media hebben allemaal de drie kenmerken van een schaarste-lus: kans, onvoorspelbare beloningen en snelle herhaalbaarheid. En deze leg ik je nu even uit.

De “scarcity loop” of schaarstelus is een concept dat verklaart waarom we vaak geobsedeerd raken door dingen die moeilijk te verkrijgen zijn, vooral als er een kans bestaat dat we iets van waarde kunnen verkrijgen, maar niet precies weten wanneer. Dit principe is heel zichtbaar in hoe sociale media werken. Laten ik dit in eenvoudige termen uitleggen:

1. Kans: Dit begint met de mogelijkheid om iets te krijgen dat we waardevol vinden. Op sociale media kan dit een “like”, commentaar, of de aandacht van iemand zijn.

2. Onvoorspelbare beloningen: Het verslavende deel komt wanneer we niet precies kunnen voorspellen wanneer we die ‘likes’ of aandacht krijgen. Soms posten we iets en krijgen onmiddellijk reacties, terwijl het op andere momenten uren kan duren. Deze onzekerheid houdt ons vastgeklemd omdat onze hersenen zich fixeren op het onvoorspelbare.

3. Snelle herhaalbaarheid: De ‘lus’ in de schaarstelus is het feit dat we dit gedrag snel en eindeloos kunnen herhalen. We kunnen blijven posten, scrollen en swipen in de hoop die beloning te krijgen. Na elke “like” of reactie, duiken we weer in voor de volgende, in een schijnbaar eindeloze cyclus.

Sociale media-platforms zijn ontworpen om van deze lus te profiteren. Ze gebruiken algoritmes die ‘broodkruimels’ achterlaten voor gebruikers, kleine beloningen die ons aanmoedigen om te blijven terugkomen. Hoe meer we scrollen, des te meer leren ze over wat ons aantrekt en bieden ons meer van hetzelfde, waardoor we in de schaarstelus blijven.
De schaarstelus is de ‘seriemoordenaar van matiging’. Het zorgt ervoor dat we overmatig gebruik maken van sociale media, steeds op zoek naar die volgende ‘hit’ van voldoening, terwijl we andere aspecten van ons leven negeren of onderwaarderen. Het begrijpen van deze lus is de eerste stap om bewuster om te gaan met onze digitale gewoonten.

Het besef dat we eigenlijk deel uitmaken van een groot ‘digitaal casino’ heeft me extra gemotiveerd om mijn social media gebruik extreem te verminderen. Het is tijd dat we de controle terugnemen en bewuste keuzes maken over waar we onze tijd en energie aan besteden.

Hoeveel tijd zit jij op Social Media?
Stel je voor, als je elke dag slechts een half uur op social media zit, klinkt dat misschien niet veel, toch? Maar laten we de cijfers eens nader bekijken: een half uur per dag is 3,5 uur per week, wat neerkomt op 182 uur per jaar. Dat is meer dan 7 volle dagen non-stop scrollen en liken! Als je deze gewoonte 50 jaar lang volhoudt (laten we zeggen van je 15e tot je 65e), dan heb je maar liefst 365 volledige dagen van je leven doorgebracht op social media. Dat is een heel jaar van je leven! En dat is slechts bij een half uur per dag, de meeste van ons zitten aanzienlijk langer op deze kanalen. Het zet dingen in perspectief, nietwaar? Hoe zouden we die tijd anders kunnen besteden? Misschien aan het leren van een nieuwe taal, het oppakken van een hobby, of gewoon genieten van de wereld om ons heen. Het is tijd om te heroverwegen waar we onze kostbare momenten aan besteden.

Daarnaast gaat voor veel jongvolwassenen en volwassenen gaat het gebruik van social media verder dan alleen tijdverspilling. Het heeft directe gevolgen voor hoe we onszelf zien en voelen. De constante stroom van perfect bewerkte foto’s, de druk om ‘like-waardig’ te zijn en de eeuwige vergelijking met anderen kan leiden tot een vertekend zelfbeeld en zelfs te verlaging van ons IQ. Hoe vaak hebben we onszelf niet betrapt op het herhaaldelijk checken hoeveel likes onze laatste post heeft gekregen? Of erger nog, ons minderwaardig gevoeld als het niet het gewenste aantal bereikte? Dit constante vergelijken en zoeken naar externe validatie kan ons doen geloven dat we minder zijn dan anderen. Dat we niet slim genoeg zijn, niet mooi genoeg, niet succesvol genoeg. Maar dat is verre van de waarheid. Het is belangrijk om te onthouden dat wat je ziet op social media slechts een fractie is van iemands werkelijke leven, vaak het ‘gefilterde’ en ‘gepolijste’ deel. Het is tijd om onze eigenwaarde niet te baseren op digitale duimpjes omhoog of hartjes, maar op wie we werkelijk zijn, onze echte kwaliteiten, talenten en de liefde en verbinding die we in het echte leven ervaren.

Het is alsof onze telefoons en laptops kleine magneetjes zijn die ons voortdurend aantrekken, waardoor we de prachtige wereld om ons heen vergeten. Denk eens terug aan die keren dat je een mooie zonsondergang of een lachend kind over het hoofd zag omdat je te druk was met het checken van je meldingen. En nu weet je dus dat dat allemaal heel bewust zo ontworpen is. En net als met gokken de enige manier is om niet naar het casino te gaan is stoppen met social media ook alleen mogelijk om er helemaal niet naar toe te gaan.

Natuurlijk heeft social media ook zijn voordelen, zeker als we het in een positief licht bekijken. Voor ondernemers en bedrijfseigenaren is het een krachtig platform om hun merk zichtbaar te maken, te netwerken en hun producten of diensten te promoten. Veel mensen hebben dankzij social media nieuwe vrienden gemaakt, waardevolle sociale contacten gelegd of zelfs een nieuwe baan gevonden.
Echter, zoals bij alles, draait het om balans. Terwijl deze voordelen verleidelijk zijn, is het essentieel om strikte grenzen te stellen aan hoe en wanneer we deze platforms gebruiken. Want ongereguleerd kan het snel veranderen van een nuttig hulpmiddel in een tijdrovende afleiding of, erger nog, een bron van stress en zelftwijfel. De sleutel is om social media te gebruiken als een middel en niet als een einddoel. Wanneer de nadelen – zoals tijdverspilling, verstoring van zelfbeeld, en het constant vergelijken met anderen – beginnen op te wegen tegen de voordelen, is het tijd om een stap terug te doen en onze prioriteiten te heroverwegen.

Tijd voor verandering
Ik heb dus besloten om een hele grote stap terug te doen van het dagelijks gebruik van Instagram en LinkedIn. De apps zijn van mijn telefoon af en de webadressen geblokkeerd in mijn firewall. Vanaf nu neem ik nog 10 minuten per week (op woensdag) om mijn accounts te checken en vragen te beantwoorden. Ik ga op Instagram ook geen berichten meer plaatsen, ik wil mensen graag inspireren en aan het denken zetten over hun ademhaling maar dan wel op hun voorwaarden en ze niet gevangen houden in die schaarste lus.

Website en nieuwsbrief
Mijn website en mijn nieuwsbrief worden dus weer het leidende kanaal waarop ik mijn informatie ga verstrekken. We verliezen zoveel tijd met het zinloos scrollen en ik wil proberen mijn aandeel daarin te verminderen. Dus als je merkt dat ik wat later reageer op je berichtjes op LinkedIn of Instagram, dan weet je waarom. 😉

Graag wil ik jou en anderen niet langer zinloos naar een scherm trekken. In plaats daarvan wil ik je inspireren om dieper en bewuster te ademen, de verbinding met je lichaam te voelen en je meer te richten op de echte wereld en echte mensen om je heen. Als je op de hoogte wilt blijven van de laatste inzichten en tips over ademhaling, stress, slaap en gezondheid, blijf dan geabonneerd op mijn nieuwsbrief. Hier deel ik al mijn kennis en inspiratie met jou en deze kun je consumeren op ieder moment en op jouw voorwaarden.

Laten we samen een bewuste keuze maken voor ons welzijn en gezondheid. Doe je mee?
😊