Steven
Topsport en hyperventilatie, een weinig erkend probleem
- Geschreven op:
Ademhaling is een essentieel onderdeel van sportprestaties. Onderzoek heeft aangetoond dat een goede ademhaling het uithoudingsvermogen, de prestaties en het herstel kan verbeteren. Maar voor veel sporters wordt ademen als vanzelfsprekend beschouwd en krijgt het niet de aandacht die het verdient. In deze blogpost bespreek ik hoe ademhalingstraining atleten kan helpen hun prestaties te verbeteren, hyperventilatiesyndroom kan worden voorkomen en hoe coaches hen kunnen helpen de juiste ademhalingsvaardigheden en -technieken te ontwikkelen. Voor professionele atleten kan een disfunctionele ademhaling een aanzienlijke impact hebben op hun prestaties en algehele gezondheid. Onder andere hyperventilatie syndroom is een steeds vaker voorkomend en vooral over het hoofd gezien probleem.
Hyperventilatie syndroom is een aandoening waarbij een persoon in rust maar ook tijdens een activiteit te snel en diep ademt, wat leidt tot een afname van het koolstofdioxidegehalte in het lichaam. Tijdens een activiteit wordt er logischerwijs ook meer CO2 aangemaakt maar veelal door sporters te snel teveel uitgeademd. Een verlaging van het CO2 gehalte in het bloed heeft een aantal negatieve effecten in het lichaam zoals vaatvernauwing van de bloedvaten en de luchtwegen, verminderde zuurstofafgifte aan de spieren en het brein (omgekeerd BOHR effect), activatie van de sympaticus (stress in het lichaam). Dit kan symptomen veroorzaken zoals een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, pijn op de borst en zelfs flauwvallen.
Professionele atleten hebben tijdens intense fysieke activiteit een grotere zuurstofbehoefte en versnelde ademhaling. Indien hier echter teveel wordt geademd kan dit ook een groter verlies van koolstofdioxide en (onbewuste) voorkeur voor mondademhaling opleveren. Hierdoor kan het zijn dat zij onbewust in rust ook sneller gaan ademen, vooral tijdens situaties met hoge druk, zoals kampioenswedstrijden of sleutelmomenten in competities en dit kan hyperventilatie tot gevolg hebben. De fysieke symptomen van hyperventilatie kunnen het vermogen van een sporter om optimaal te presteren en te slapen belemmeren en kunnen zelfs tot blessures leiden. Doordat weefsels minder goed doorbloed zijn en het brein niet voldoende zuurstof krijgt leiden prestaties en beslissingsvermogen onder hyperventilatie.
Vroege detectie van hyperventilatie is cruciaal voor atleten en hun coaches, omdat het gemakkelijk kan worden beheerd en behandeld met de juiste ademhalingstechnieken. Deze aandoening wordt echter vaak over het hoofd gezien of verkeerd gediagnosticeerd vanwege een gebrek aan begrip over de effecten van hyperventilatie en de symptomen ervan. Veel atleten en coaches zijn zich niet bewust van het belang van het monitoren van ademhalingspatronen, wat kan leiden tot een vertraagde behandeling en langetermijngevolgen voor de prestaties en algehele gezondheid van de atleet.
Specialisten in de gezondheidszorg, waaronder kennisdragers op het gebied van sportgeneeskunde en sporttrainers, spelen een cruciale rol bij het identificeren en behandelen van hyperventilatie bij sporters. Ze kunnen met atleten samenwerken om ademhalingstechnieken te ontwikkelen die de ademhaling helpen reguleren en het risico op hyperventilatie verminderen. Bovendien kunnen ze coaches en atleten informeren over de tekenen en symptomen van hyperventilatie, evenals het belang van vroege detectie en behandeling.
Om hyperventilatie te voorkomen, is het belangrijk dat sporters voor de wedstrijd de juiste ademhalingstechnieken en opwarmingsoefeningen doen. Dit kan hen helpen hun ademhaling te reguleren, het risico op hyperventilatie te verminderen en hun prestaties te verbeteren. Coaches en zorgprofessionals kunnen atleten ook ademhalingsoefeningen geven om te oefenen tijdens trainingen en wedstrijden om hyperventilatie te voorkomen en prestaties te verbeteren. Voorbeelden hiervan zijn box-breathing, coherent ademhalen en het stimuleren van neusademhaling in het algemeen.
De voordelen van neusademhaling voor atleten
Het is aangetoond dat neusademhaling tal van voordelen heeft voor sporters. Het verhoogt de zuurstofopname, vermindert de opbouw van melkzuur door inspanning en helpt bij het reguleren van de lichaamstemperatuur, die allemaal belangrijk zijn voor optimale atletische prestaties. Bovendien helpt neusademhaling stressniveaus te verminderen door het parasympathische zenuwstelsel te activeren (dat ons helpt ontspannen). Dit kan vooral handig zijn tijdens wedstrijden of tijdens situaties onder hoge druk op het veld of op het veld.
Concluderend, hyperventilatie is een veelvoorkomend probleem bij professionele atleten dat een aanzienlijke invloed kan hebben op hun prestaties en algehele gezondheid. Vroege detectie en behandeling zijn cruciaal voor het beheersen van deze aandoening en het verbeteren van de prestaties van een atleet. Coaches en zorgprofessionals spelen een belangrijke rol bij het opleiden van sporters, het monitoren van hun ademhalingspatroon en het bieden van behandeling en ondersteuning. Door samen te werken kunnen we ervoor zorgen dat sporters de meeste kans van slagen hebben en optimaal kunnen blijven presteren.
Referenties:
“Hyperventilation Syndrome: A Common Problem often Missed” https://www.onlinescientificresearch.com/articles/hyperventilation-syndrome-a-common-problem-often-missed.pdf
“Effect of slow- and fast-breathing exercises on autonomic functions in patients with essential hypertension” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19534616/
“Using Technology for Self-regulation in Sport”
BySelenia di Fronso, Penny Werthner, Sommer Christie, Maurizio Bertollo https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781003052012-19/using-technology-self-regulation-sport-selenia-di-fronso-penny-werthner-sommer-christie-maurizio-bertollo
