Waarom fitte sporters meer last hebben van ademnood

Ademnood – dat beklemmende gevoel dat je niet genoeg lucht kunt binnenkrijgen, zelfs als je zo hard mogelijk ademt. We hebben het allemaal wel eens gevoeld tijdens een zware inspanning. Maar wat als ik je vertel dat dit gevoel niet per se wordt veroorzaakt door een gebrek aan zuurstof? Sterker nog, uit nieuw onderzoek blijkt dat het vaak de fitste mensen zijn die het meeste last hebben van ademnood, ook wel ‘onverzadigde inspiratie’ genoemd.

De fysiologie achter ademnood

Een recente studie van de Universiteit van British Columbia (link), onder leiding van Dr. Jordan Guenette, onderzocht hoe gezonde volwassenen tijdens zware inspanning ademnood ervaren . Hierbij ontdekten onderzoekers dat 34% van de gezonde, fitte deelnemers dit gevoel ervoeren tijdens zware fysieke inspanning. Het lijkt een paradox: hoe fitter je bent, hoe vaker je het gevoel hebt dat je niet genoeg lucht krijgt.

Dit gevoel wordt vaak verward met zuurstofgebrek, maar dat is zelden de echte oorzaak. Ademnood heeft meer te maken met de combinatie van een hoge ventilatoire vraag en fysieke beperkingen, zoals een beperkte inspiratoire capaciteit, die ervoor zorgen dat je lichaam simpelweg niet in staat is om diep genoeg in te ademen om aan die hoge vraag te voldoen. Dit komt door de toegenomen CO2-productie in het lichaam bij zware inspanning  .

De rol van CO2 en hyperventilatie

Een belangrijke schakel in dit proces is koolstofdioxide (CO2). Tijdens zware inspanning stijgt de hoeveelheid CO2 in het bloed, wat het ademhalingscentrum in de hersenen stimuleert om dieper en sneller te ademen om CO2 af te voeren. Echter, als het lichaam niet snel genoeg CO2 kan afvoeren door beperkingen in de longcapaciteit of ademspieren, ontstaat het gevoel van ademnood .

Bovendien kan hyperventilatie optreden, waarbij iemand oppervlakkiger en sneller gaat ademen. Dit leidt tot een verminderde CO2-concentratie in het bloed, wat op zijn beurt de bloedvaten vernauwt en de zuurstoftoevoer naar de spieren belemmert, een fenomeen dat bekend staat als het Bohr-effect . Dit kan de prestaties verder beperken doordat spieren sneller vermoeid raken door het verminderde zuurstofaanbod.

Fit zijn heeft zijn prijs

Het onderzoek van Guenette en zijn team laat zien dat de fitste mensen meer last hebben van ademnood doordat hun hart en spieren beter zijn getraind dan hun longen. Ze kunnen zichzelf harder pushen, maar hun longcapaciteit kan die vraag niet bijbenen, wat leidt tot de beperkende ervaring van ademnood  .

Wat kun je doen?

Hoewel ademnood geen directe bedreiging vormt voor de gezondheid van fitte mensen, kan het wel een psychologische barrière vormen die je prestaties belemmert. Gelukkig zijn er technieken om hier beter mee om te gaan. Het trainen van de ademhalingsspieren, bijvoorbeeld met ademweerstandsapparaten of het gebruik van specifieke ademhalingsoefeningen zoals CO2-tolerantietraining, kan helpen om de beleving van ademnood te verminderen .

Daarnaast kan het trainen van de ademhaling om CO2 beter te tolereren een positief effect hebben. Dit soort training, waarbij je bijvoorbeeld je adem inhoudt, kan helpen om de verzuring van de spieren te vertragen en je prestaties te verbeteren, zoals ook blijkt uit het gebruik bij topsporters .

Conclusie

Ademnood, vaak ervaren door de fitste sporters, is geen indicatie van een tekort aan zuurstof, maar eerder een teken van de limieten van je longcapaciteit en de manier waarop je lichaam omgaat met CO2. Hoewel het een ongemakkelijk gevoel is, vormt het een uitdaging die met de juiste ademtraining en technieken overwonnen kan worden. Het leren beheersen van je ademhaling kan niet alleen je sportprestaties verbeteren, maar ook je ervaring tijdens zware inspanningen aanzienlijk veranderen.