Ademfysiologie verdient een prominente plek in de zorg

“Goed, we gaan vanaf vandaag eens even flink aan de slag met uw gezondheid mevrouw Jansen, we gaan beginnen met het bekijken en analyseren van uw ademhaling”

De kans dat een arts, fysiotherapeut of voedingsspecialist deze zin gebruikt in 2022 is niet zo heel groot (al zijn er gelukkig uitzonderingen). Dat is zonde want in veel gevallen kan kennis van ademfysiologie helpen bij het stellen van een correcte diagnose en vroegtijdig oplossen of zelfs voorkomen van vele ongemakken. En gezien het feit dat onze ademhaling collectief verslechtert, is in een snel toenemend aantal gevallen een ademfysiologsiche aanpak zelfs mogelijk de enige logische uitkomst. Het is dan ook mijn missie dat binnen nu en tien jaar ademfysiologie een begrip is binnen de diverse professionele vakgebieden en toegepast wordt.

De basis van de ademfysiologie
Er zijn meerdere simpele vragen of observaties die een professional kan gebruiken om in de anamnese mee te nemen. Vaak hebben zorgprofessionals tijdens hun opleiding de basisfacetten van ademfysiologie wel meegekregen maar zijn deze ondergesneeuwd geraakt in een zoektocht naar meer zichtbare of direct meetbare toepassingen zoals medicatie.

De keuze die een cliënt of patiënt veelal onbewust heeft gemaakt voor zijn of haar ademhaling heeft een enorme impact op nachtrust, prestaties en herstelvermogen. Doorbloeding van brein, spieren en weefsels wordt bijvoorbeeld enorm nadelig beïnvloed door een te hoge ademfrequentie, zeker als deze ademhaling door de mond plaats vindt. Mond, kaken en keel raken door mondademhaling onnodig belast en beschadigd en de neus raakt daarentegen veelal onnodig en chronisch verstopt. Stembanden en tanden ondervinden hiervan heftige nadelen. Maar ook het autonome zenuwstelsel reageert op mondademhaling met een verhoogde afgifte van cortisol en adrenaline tot gevolg.

Met de basis van ademfysiologie wordt bedoeld dat er kennis is genomen van ten minste een aantal van onderstaande onderwerpen:

• Een gezond aantal ademhalingen per minuut
• Het belang van neusademhaling
• Meten van CO2 tolerantie
• CO2 vs O2 saturatie
• De positie van de uvula
• De relatie tussen, en het effect van, verminderde cervicale doorbloeding en anatomische varianten van de Cirkel van Willis
• De stand, positie en bewegingsvrijheid van de kaak
• De positie van de tong
• De houding van nek, rug en bekken
• De werking en bewegingsvrijheid van het middenrif
• De reactie van het endocrine systeem op verandering in ademhaling
• De relatie tussen het autonome zenuwstelsel en de ademhaling
• Het belang van de parasympaticus voor herstel, prestatie en nachtrust.
• Het Bohr Effect
• Vasodilatatie en Vasoconstrictie door toe- of afname van CO2

Van ‘Whiplash en frozen shoulders tot verstopte neuzen en POST COVID’
De origine van een veelvoud aan klachten en aandoeningen heeft een belangrijke basis in de ademfysiologie. Als niet-medicus kan ik door een andere bril kijken naar het menselijk lichaam. Door de toepassing van ademfysiologie zijn diverse, tot op dat moment onbehandelbare, klachten succesvol te verhelpen. Graag geef ik daar nu een paar hele praktische voorbeelden van. Allereerst mijn eigen start op dit pad en de behandeling door Hans Timmerman.

Whiplash
Na mijn whiplash heb ik diverse specialisten gezien en gesproken en ondanks dat zij hielpen bij het tijdelijk verminderen van de klachten verdwenen deze niet. Uiteindelijk bracht de toepassing van de Epiphora Methode van Hans mij binnen een week terug naar mijn oude zelf. De combinatie van de juiste houding, mobilisaties van SI gewrichten en nek ondersteund met de juiste ademhaling verrichtten in 2018 een klein wonder. Mijn brein kreeg, zo weet ik nu, weer voldoende zuurstofrijk bloed en afvalstoffen konden worden afgevoerd en ik kwam uit de vegetatieve klem.

Frozen shoulder
De afgelopen twee jaar ben ik zelf actief begonnen met mensen behandelen met verschillende inzichten uit de ademfysiologie en zo ook de volgende cliënt. Een dame die zich meldde met frozen shoulder klachten en die volgens haar behandelend therapeut nog minstens een halfjaar met haar klachten door zou moeten had binnen twee weken haar mobiliteit in de schouder weer terug en kon zichzelf weer aankleden. Er was haar verteld dat dit de komende maanden nog niet zou gaan lukken. En dit lukte mij uitsluitend met ademoefeningen en dus zonder haar aan te raken of fysiek te behandelen.

Verstopte neus vrij maken zonder neusspray
Onze neus speelt een belangrijke rol bij onze gezondheid. En je tijdens een verkoudheid je neus vrij houden is cruciaal om je ademhaling goed te laten verlopen. Kennis van de ademfysiologie helpt om dit te doen zonder neusspray. Door met lege longen een lichte knik beweging te maken met het hoofd en hierdoor de CO2 in het lichaam flink op te laten lopen openen de sinussen en andere verstopte gebieden rondom de neus zich. Meer dan 80% van de mensen die deze techniek probeert opent binnen een paar minuten de verstopte neus. Zie deze video en de reacties eronder.

POST COVID
Tot slot: een veelal onbekend feit is dat het SARS-CoV-2 virus dat COVID veroorzaakt onder andere de surfactant van de longen aan kan tasten. Surfactant fungeert als een soort smeerolie tussen de longblaasjes (wikipedia). Deze balans is cruciaal voor het goed functioneren van de longen. Stikstofmonoxide is in staat om deze aantasting door COVID tegen te gaan en zelfs om te keren. Onze sinussen maken stikstofmonoxide aan en neusademhaling zorgt ervoor dat dit in onze longen terecht komt. Doordat onze bronchiën hetzelfde reageren als onze bloedvaten op een toename van CO2 en NO verwijden deze en gaat ademhalen makkelijker. Uit een recente studie lijkt NO een belangrijke rol bij de behandeling van COVID aandoeningen in de longen te zijn, (link)

MEER WETEN? Doe mee op 22  april!
Ben je als zorgprofessional geïnteresseerd in deze thema’s? Dan is additionele kennis van ademfysiologie cruciaal. Op 22 april 2023 organiseer ik de vierde editie van een training speciaal gericht op het vergroten van kennis van Ademfysiologie onder zorgprofessionals. Onderwerpen zoals besproken in dit artikel komen aan bod in de verschillende (gast)presentaties. Onder andere Reinout van Vliet (revalidatie arts), Nurcan Yilmaz (tandarts) en Edwin Textor (fysiotherapeut) zullen hun licht laten schijnen op deze thema’s. Ik hoop je van harte te mogen begroeten. Meer informatie over deze training en inschrijven LINK