Hoe vaak ruik jij aan je handen? Hier lees je waarom je dat doet

De neus is zoveel meer dan dat prominente object boven je mond. Het is een geavanceerd geurenradar, een orgaan dat ons niet alleen in staat stelt om de wereld om ons heen te ervaren door middel van geur, maar ook om essentiële informatie over ons lichaam en anderen te verzamelen. Net zoals een radar in een storm een veilige koers kan uitstippelen, zo leidt de neus ons door de complexe geurlandschappen van het leven. En een veelal onbekend feit: onze neus is bijna net zo geavanceerd als die van een hond.

Het belang van neusademhaling kan worden hierdoor ook wel vergeleken met het aanscherpen van de resolutie op een videocamera. De moleculen in de lucht worden opgevangen door onze neus en doorgegeven aan onze hersenen, waar ze worden omgezet in geuren. Deze delicate dans van biochemie stelt ons in staat om de subtiele nuances van de wereld om ons heen te detecteren – van de verfrissende geur van een lentebries tot de warme aroma’s die uit een bakkerij zweven.

Onze handen dienen als geurverspreidende hulpmiddelen, die ons helpen bij het ruiken van onszelf en anderen en ons daarmee belangrijke informatie over onze omgeving verschaffen. Denk aan je handen als onze persoonlijke geurende boodschappers, die zorgvuldig informatie van de buitenwereld naar onze neus brengen. Of het nu gaat om het opsnuiven van de geur van zeep op onze handen na het wassen, of om het onbewuste gebaar van het aanraken van onze neus na een handdruk. Onze handen en neus werken samen om ons een gevoel van comfort en begrip te geven.

Interessant is dat deze hand-neusinteracties een dieper inzicht in onze relaties kunnen bieden. Net zoals een sommelier een wijn kan ‘lezen’ door de geur, kunnen wij mensen ook nuances oppikken in de geuren van anderen. Deze geuren kunnen ons vertellen over hun gezondheid, dieet, en zelfs hun emoties – een onzichtbare taal die gesproken wordt door onze neus.

Zelfs in de wereld van sport kunnen we niet ontsnappen aan de aantrekkingskracht van geuren, en soms levert dit momenten op die rechtstreeks in de momenten van voetbalgeschiedenis terechtkomen. Neem bijvoorbeeld de beruchte Joachim Löw, de voormalige voetbalcoach van het Duitse nationale team, die tijdens een wedstrijd op het Europees kampioenschap in 2016 een moment had dat de wereld rond ging. Meneer Löw, blijkbaar vergetend dat camera’s alle hoeken van het veld vastleggen, werd betrapt terwijl hij aan zijn kruis krabde… en daarna duidelijk aan zijn hand rook. Deze opmerkelijke hand-neusinteractie, hoewel eerder humoristisch dan verhelderend, herinnert ons eraan dat, bewust of onbewust, we allemaal gebruik maken van onze geurende ‘radar’. En terwijl de meesten van ons de voorkeur geven aan de geur van verse bloemen of versgebakken brood, laten we zeggen dat meneer Löw ons eraan herinnerde dat geurvoorkeuren uiterst persoonlijk zijn! Kijk vandaag maar eens om je heen (en naar jezelf) en neem waar hoe vaak we aan onze handen ruiken.

Het besef dat onze neus een soort ‘radar’ is, versterkt de noodzaak om voor dit vitale orgaan te zorgen. Stel je voor dat je in een dichte mist vaart zonder functionerende radar – een dergelijke reis zou beangstigend en gevaarlijk zijn. Evenzo kan het negeren van de gezondheid van onze neus ons beroven van essentiële informatie over onze omgeving en onszelf.

Dus hoe kunnen we voor onze geurenradar zorgen? Net zoals een tuinman de bodem bemest en het water geeft om de bloemen te laten bloeien, moeten we ook voor onze neus zorgen. Dit betekent het beoefenen van goede hygiëne, het vermijden van irriterende stoffen, en misschien zelfs het oefenen van ‘geurmeditatie’ – het bewust inademen en ervaren van verschillende geuren om onze geurende vaardigheden aan te scherpen.

Het is fascinerend om te bedenken hoeveel van onze interactie met de wereld en met onszelf via onze neus verloopt. Net zoals een schip zijn radar nodig heeft om veilig door de wateren te navigeren, hebben wij onze neus nodig om ons door het leven te loodsen. Wees dus niet bang om de diepte en de breedte van de geurende wereld te verkennen.

Gezien het belang van geur in ons dagelijks leven kan het verlies van het reukvermogen, ook wel bekend als anosmie en een veelvoorkomend symptoom voor veel mensen die COVID-19 hebben doorgemaakt, een ontmoedigende ervaring zijn. Maar er zijn stappen die je kunt nemen om je reukvermogen te herstellen. Olfactorische training, waarbij je bewust probeert verschillende geuren te identificeren en te onderscheiden, is een veelgebruikte techniek. Dagelijkse oefeningen met geuren zoals citroen, eucalyptus, kruidnagel en rozen kunnen helpen om de neurale paden te stimuleren en mogelijk het herstel te bevorderen. Voor de neus geldt in het algemeen: hoe meer je hem gebruikt des te beter hij functioneert. Adem dus zoveel mogelijk door je neus. Om te kunnen ruiken maar ook je ademhaling automatisch te verbeteren.

Voor meer informatie over dit onderwerp, zie de volgende referenties: “Smell and Taste: The Chemical Senses” (NIH, 2017), “Smelling ourselves: The nose-body-brain axis” (Dalton et al., 2013), en “The Effects of Nasal Breathing: A holistic perspective” (Gilbert, 2018). Deze bronnen bieden verdere verdieping en context over het belang van neusademhaling, en de complexe manieren waarop geur onze perceptie en gezondheid beïnvloedt.