Kinderen, schermtijd en de afnemende ademgezondheid

Het is moeilijk voor te stellen hoe een kind van negen jaar ooit zijn adem zou kunnen verliezen zonder ook maar één keer te rennen of te springen. Toch gebeurt het. Niet door een fysieke inspanning, maar door een scherm. Ja, je leest het goed: een scherm. In een wereld waarin kinderen opgroeien met tablets, smartphones en oneindige Netflix-series, wordt iets fundamenteels over het hoofd gezien: hun ademhaling.

De afgelopen decennia heeft technologie ons leven drastisch veranderd. We hebben toegang tot meer informatie dan ooit tevoren, kinderen weten hoe ze een app moeten downloaden voordat ze een boek kunnen lezen, en de wereld lijkt binnen handbereik. Maar die vooruitgang heeft een prijs. Voor kinderen betekent die prijs dat hun ademhaling verandert. Niet zoals in een inspirerend yoga-verhaal, maar in een stille verschuiving die hun fysieke en mentale gezondheid beïnvloedt.

De “stilzit” marathon
Stel je een kind voor dat urenlang een marathon loopt, maar dan zonder op te staan. Geen zweetdruppels, geen applaus aan de finish, alleen een tablet in hun handen. Dit klinkt absurd, maar het is precies wat er gebeurt met kinderen die gemiddeld meer dan twee uur per dag voor een scherm zitten. Wat we vergeten, is dat deze marathon een enorme impact heeft op hun lichaam.

Onderzoekers in Japan onderzochten kinderen tussen de 9 en 12 jaar oud en ontdekten iets opmerkelijks: kinderen die dagelijks meer dan twee uur op hun telefoon zaten, scoorden significant slechter op cardiorespiratoire fitheid (CRF) . Simpel gezegd: hun hart en longen deden minder hun werk. Het klinkt misschien banaal, maar dit is een probleem dat verder gaat dan slechte cijfers op een fitheidstest.

“75% van de kinderen komt minder vaak buiten dan de gemiddelde gevangene”
— The Guardian 

De ademhaling van deze kinderen is oppervlakkiger en hun longen krijgen minder van wat ze nodig hebben: zuurstof. En zonder zuurstof gaat er iets mis in ons brein. Dit is de brandstof voor leren, spelen, en het overwinnen van uitdagingen. Een simpele rekensom leert ons dat minder zuurstof leidt tot minder focus, minder energie en een groeiende afstand tussen wat een kind zou kunnen bereiken en wat het daadwerkelijk bereikt.

De impact van een glow-in-the-dark opvoeding

Een van de grootste boosdoeners? Smartphones. Deze draagbare schermen hebben niet alleen onze aandacht gekaapt, maar ook die van onze kinderen. Niet alleen overdag, maar ook ’s nachts. Waar een ouder ooit misschien riep: “Doe je boek dicht en ga slapen,” horen we nu: “Leg je telefoon weg.” Alleen gebeurt dat laatste veel minder vaak.

Wat de meeste ouders niet weten, is dat deze schermen slaap verstoren. Het blauwe licht van telefoons remt de aanmaak van melatonine, het hormoon dat ons lichaam voorbereidt op rust. Kinderen die tot laat opblijven met hun telefoon, missen niet alleen slaap maar ook diepe ademhalingscycli die juist ’s nachts het lichaam herstellen. Het is alsof je een machine door laat draaien zonder hem ooit te smeren: uiteindelijk loopt hij vast .

De adem als vergeten krachtbron

Wat kunnen we doen? Het antwoord ligt niet alleen in beperkingen, maar in iets positiefs: kinderen leren om weer diep adem te halen. Om niet alleen stil te zitten, maar te bewegen. Dit gaat verder dan schermtijd beperken. Het vraagt om een herwaardering van iets wat we zo vanzelfsprekend vinden dat we het nauwelijks zien: ademhaling.

Ademhaling is geen luxe; het is de kern van hoe we functioneren. Kinderen moeten leren hoe ze hun ademhaling kunnen gebruiken om rust te vinden, om spanning los te laten en om hun lichaam optimaal te laten werken. Denk aan simpele technieken zoals “neuriën” om stikstofmonoxide in de luchtwegen te verhogen, of diafragmatische ademhaling om het lichaam te ontspannen.

Naar een schermbewuste toekomst

Stel je voor: een toekomst waarin scholen niet alleen leren over rekenen en taal, maar ook over ademhaling. Waar ouders niet alleen vragen hoe lang hun kind op TikTok zit, maar ook hoe vaak ze vandaag door hun neus hebben geademd. Dit klinkt misschien als sciencefiction, maar het is mogelijk.

We moeten ons afvragen wat belangrijker is: het volgende seizoen van een Netflix-serie of een generatie kinderen die weet hoe ze goed kunnen ademhalen, slapen en leren. Dit is geen verloren strijd. Het is een keuze.

Want hoe kinderen vandaag ademen, bepaalt hoe ze morgen leven.

Conclusie

Technologie kan een krachtig hulpmiddel zijn, maar het mag ons niet de adem ontnemen—letterlijk. Het is tijd om stil te staan bij de fundamentele vraag: wat is de prijs van vooruitgang, en hoe zorgen we ervoor dat de volgende generatie kan ademen? Het antwoord begint met minder schermen, meer bewegen en met meer focus op de bewuste ademhaling.